Maandag noteerde De Bilt 32,0 graden en ook de komende dagen zijn tropisch. Lokaal kan zelfs 35 of 36 graden worden bereikt! Woensdag kunnen we de tweede hittegolf bijschrijven en voorlopig komt daar geen einde aan.
Het is bijna zestig jaar geleden dat een zomer meer hittegolven telde, 2 in 1948 en 4 in 1947. Het weertype dat we nu hebben met dagen achtereen zon, tropische temperaturen en nauwelijks neerslag is normaal voor het uiterste zuiden van Frankrijk. De eerste helft van juli leverde in De Bilt een gemiddelde temperatuur op van ruim 21 graden, dat is normaal voor plaatsen als Toulouse en Carcassonne.
Door het aanhoudende zomerweer met veel zon en hitte is de verdamping groot en nemen de droogteproblemen steeds ernstiger vormen aan.
Uitzonderlijk droog
Het KNMI brengt de droogtesituatie in ons land in kaart met het tekort aan neerslag, het zogenaamde potentieel neerslagtekort. Dat wordt berekend uit het verschil tussen de hoeveelheid neerslag en de verdamping in het groeiseizoen sinds april. Het neerslagtekort is inmiddels flink opgelopen en aangezien ook de komende week nauwelijks of geen neerslag wordt verwacht neemt de droogte verder toe. Gemiddeld over het land wordt een tekort berekend tussen 170 en 180 mm, terwijl dat normaal in deze tijd ongeveer 100 mm bedraagt. Gemiddeld over het land is het anderhalf keer zo droog dan normaal. Plaatselijk, met name in Overijssel is het drie keer zo droog dan normaal. Ter vergelijking: in het droge jaar 2003 liep het gemiddeld neerslagtekort in ons land uiteindelijk op tot 227 mm en recordjaar 1976 leverde een maximaal tekort op van meer dan 300 mm.
Vooral in het oosten van ons land is het bijzonder droog al hebben fikse buien hier lokaal voor veel regen gezorgd. In juni viel hier op verschillende plaatsen nog geen 10 mm, op de vliegbasis Twenthe viel in de hele maand slechts 5 mm. In de meetreeksen van ruim honderd jaar is het maar drie keer eerder voorgekomen dat een groot gebied als nu in het oosten zo weinig neerslag kreeg. (zie verder lezen- actuele droogtekaart en neerslagtekort in Nederland).
Tweede hittegolf
De hittegolf, die vrijdag 30 juni begon, duurde precies een week, maar de kans op een nieuwe landelijke hittegolf is groot, al is daar heel wat voor vereist. In De Bilt moet het dan weer minstens vijf dagen achtereen 25,0 graden of meer zijn en in die periode moeten ook zeker drie dagen zitten met 30,0 graden of meer.
De hittegolf waarmee juli begon was de vijfde van de 21e eeuw. Sinds 2003 heeft ons land elke zomer een hittegolf en sedert 1901 telde het KNMI er in totaal 37 van wisselende lengte. De langste hittegolf (18 dagen) beleefde ons land in juli/augustus 1975. Sommige zomers leveren meerdere hittegolven op, de zomer van 1947 telde er zelfs vier, de zomers van 1911, 1941 en 1948 hadden elk twee hittegolven (zie nader verklaard- hittegolf en verder lezen – hittegolven sinds 1901).
Recordwarm begin van juli in noorden
De eerste decade van deze maand (1-10 juli) was in het noorden van het land de warmste in tenminste honderd jaar. Zo was in Eelde de gemiddelde maximumtemperatuur over dit tijdvak 28,5 graden. Het oude record sinds 1906 stond op naam van 1976 met 27,5 graden. Ook de decaderecords voor de gemiddelde etmaaltemperatuur en de gemiddelde minimumtemperatuur werden gebroken. In De Bilt was de eerste helft van juli met gemiddeld ruim 21 graden zo’n 5 graden warmer dan het langjarig gemiddelde. Gezien de verwachte warmte gedurende de komende periode lijkt juli uit te groeien tot een uitzonderlijk warme maand. Op onze website kunt u het verloop dagelijks volgen. De warmste juli ooit (in 1994) haalde in De Bilt een gemiddelde van 21,4 graden (zie verder lezen-actuele stand lopende maand en extremen).
Hittegolf in Zuid-Europa
Het zuiden van Europa zucht al weken onder een hittegolf. Met name in Spanje, Portugal en Frankrijk is het heet. In die landen waarschuwen de weerdiensten voor de hitte. Météo France waarschuwt dat in het zuiden van Frankrijk de temperatuur tot 38 graden kan oplopen en ’s nachts tot minimaal 20 à 23 graden zakt. Het warmst is het in het zuiden van Spanje en Portugal waar in verschillende regio’s een hitte-alarm geldt: Cordoba 9 juli 41,8, 10 juli 43,0, 11 juli 42,7, 13 juli 40,7 graden en Sevilla 11 juni 43,6 graden, Badajoz 12 juli 40,8, Evora (Portugal) 12 juli 40,4, Sevilla 14 juli 40,3 en Cordoba 15 juli 41,2 graden. De hoogste temperatuur ooit in Cordoba gemeten is 47,4 graden op 7 augustus 1976. De hitte heeft hier inmiddels geleid tot een record stroomverbruik (zie nader verklaard-zomer in Spanje).
Vaker tropisch
Volgens de nieuwe klimaatscenario’s die het KNMI onlangs bekend maakte neemt de kans op hitte de komende decennia toe. De vier klimaatscenario’s laten rond 2050 in de zomer in ons land een opwarming zien tussen 0,9 en 2,3 graden. Het aantal zomerse en tropische dagen neemt dan ook sterk toe. Nu telt De Bilt (gemiddeld over 1976-2005) 24 zomerse en 4 tropische dagen. In 2050 zou De Bilt volgens de nieuwe klimaatscenario’s gemiddeld tussen de 30 en 47 zomerse dagen tellen en 7 tot 14 tropische dagen (zie verder lezen klimaatscenario’s temperatuur).
Droogtebericht: rivierafvoeren, watertemperaturen en grondwater
De watertemperaturen van de Rijn bij Lobith en de Maas bij Eysden zijn de afgelopen week hoog gebleven, rond de 24 tot 26 graden. Gezien de weersverwachting voor de komende week wordt een verdere stijging van de watertemperatuur verwacht.
De grondwaterstanden zijn in het algemeen lager dan gemiddeld, met uitschieters naar zeer laag, en zullen de komende periode verder uitzakken. Inmiddels zijn bij zes waterschappen in het Oosten en Zuidoosten beregeningsverboden afgekondigd.
Hoge luchtdruk
Het droge en zonnige weer hangt samen met een komen en gaan van omvangrijke hogedrukgebieden die de weg blokkeren voor depressies die ons vaak minder fraai weer bezorgen. Op 15 juli is de luchtdruk in De Bilt opgelopen tot 1032,0 hPa, goed voor een negende plaats in de top tien van hoogste luchtdrukwaarden voor juli. Het luchtdrukrecord sinds 1901 voor juli in De Bilt is 1033,4 hPa op 4 juli 1911. Op 26 januari 1932 werd in De Bilt een luchtdruk gemeten van 1050,0 hPa, de hoogste druk ooit door het KNMI opgetekend. In de winter kan de luchtdruk hogere waarden bereiken omdat koudere lucht zwaarder is.
Zonkracht
De zonkracht, een maat voor de hoeveelheid UV-straling, bereikt deze dagen waarden tussen 6 en 7. Iets minder hoog dan in juni maar voldoende m de onbeschermde huid snel te verbranden. In het gebied van de Middellandse Zee gaat dat nog veel harder en ligt de zonkracht tussen 10 en 11!
Bron: KNMI